Ks. Piotr Wawrzyniak
Piotr Wawrzyniak urodził się w Wyrzece koło Śremu 30 stycznia 1849 roku w rodzinie chłopskiej Cecylii i Franciszka.
Pochodził z rodziny wielodzietnej liczącej 10-cioro dzieci.
„Chłopiec o wysokiej postawie (wzrost ponad 180cm), pod każdym względem wyróżniający się wśród otoczenia. Ubrany w cholewy i sukmanę nosi długie jak len białe włosy, oczy miał czarne, bystre, wesoło patrzące, policzki okraszone żywym rumieńcem. Przezywano go „Piastem". Tak pisał o przyszłym księdzu jego kolega z śremskiego gimnazjum. Piotr Wawrzyniak uczęszczał do niego przez 9 lat, zdając egzamin dojrzałości w 1867 roku w wieku 22 lat.
W latach 1867-1871 studiował teologię w arcybiskupich seminariach w Poznaniu i Gnieźnie oraz w Münster.
Pracę duszpasterską prowadził w Śremie przez 26 lat (1872-1898) oraz jako proboszcz w Mogilnie do 1910 roku.
Największe jednak jego sukcesy i zasługi związane są z działalnością w Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych w latach 1892-1910. Podstawowe zadania związane z zajmowaniem tego stanowiska określił w 1897 roku pisząc: „Naczelnym obowiązkiem patrona jest odbywanie rewizji nadzwyczajnych, których zadaniem sprawdzić czy gotówka się zgadza, czy wszystkie interesa są zapisane, czy monita wynikające z rewizji związkowych załatwione i w ogóle rozpatrzeć się, jak spółka wygląda wtedy, gdy ani Zarząd ani Rada Nadzorcza niespodziewaną się rewizji".
Ksiądz Piotr Wawrzyniak rozpoczął też systematyczne propagowanie na szerszą skalę konieczności oszczędzania i pobierania pożyczek nie od lichwiarzy a od Spółdzielni. Dyrektorów Zarządów i prezesów Rad Nadzorczych Spółdzielni Kredytowych pouczał, że: „Gospodarka w spółce pożyczkowej jest bardzo prosta. Od jednego pieniądze się bierze, a drugiemu się pożycza. To jest cała sztuka. Wobec składających potrzebna jest uczciwość, wobec pożyczających roztropność".
Działalność Księdza Wawrzyniaka przyniosła wymierne efekty. Liczba zrzeszonych w Związku Spółdzielni wzrosła bowiem z 76 w 1891 roku do 248 w 1910 roku (wzrost o 226 %), a zrzeszonych w nich członków z 26 tys. do 116 tys. (wzrost o 340%). Natomiast aktywa Spółdzielni zwiększyły się w latach 1891-1909 z 18 mln do 234 mln marek (wzrost o 1200%).
Ksiądz Piotr Wawrzyniak zmarł nagle na zawał serca w wieku zaledwie 62 lat w Poznaniu 9 listopada 1910 roku.
Dziennik niemiecki „Posener Tageblatt" nazwał ks. Wawrzyniaka „polskim ministrem finansów" i napisał, że „on też zorganizował opór przeciw Komisji Kolonizacyjnej, bo w polskich spółkach utworzył środki dla zaspokojenia polskiego głodu i umacniania małej własności Polaków".
Współcześni mu Polacy określili go „niezrównanym ekonomistą i finansistą, najlepszym w Niemczech znawcą prawa spółdzielczego", nazywając go także królem czynu.